Iedere Nederlander vanaf 18 jaar krijgt de gelegenheid om zijn of haar stem te geven aan de politieke partij die zijn of haar wensen het beste vertegenwoordigt. Hier moet je dan ook goed over nadenken.
Over de hele linie zien we dat partijen het huidige belastingstelsel ingewikkeld vinden en iedereen wil dat wel op de één of andere manier vereenvoudigen. Sommige zoeken dat in het afschaffen van toeslagen en heffingskortingen (en dat zijn er best veel die dat willen), andere kijken verder en willen ook van het boxensysteem af. Een aantal partijen maakt zich sterk voor de ondernemer: een enkeling wil de zelfstandigenaftrek verhogen of de belasting die bv’s betalen verlagen. Ook wat betreft het pensioen zien we interessante invalshoeken. Hier zien we meer tegenstellingen. Sommige partijen willen van de nieuwe Pensioenwet af, terwijl anderen er juist heel blij mee zijn. En wat te denken van belasting over vermogen. Daar vinden we extremen in de verkiezingsprogramma’s, die gaan tot een vrijstelling van 1 miljoen euro.
Wat is voor jou van belang?
Hoe kun je nu voor jezelf een beeld vormen van wat een partij wil? Als we kijken naar financiële planning dan zijn er diverse aandachtsgebieden die belangrijk zijn: Gezondheid, Relatie, Kinderen, Wonen, Werken, Ondernemen, Vermogen en Pensioen. Wat is de focus in jouw situatie? Is dat je Pensioen, je woonsituatie of wellicht je eigen bedrijf. Hieronder hebben we de financiële focus per partij kort beschreven. In de bijlage h ebben we de highlights nog eens helder op een rij gezet. We zijn benieuwd welke partij(en) vanaf 2024 het beleid in Nederland gaat (gaan) bepalen. Uiteraard zullen wij deze ontwikkeling op de voet volgen.
De VVD: Ruimte geven. Grenzen stellen.
De VVD hamert erop dat we als maatschappij nog nooit zo vrij, veilig en welvarend zijn geweest. De partij is wel van mening dat rechtszekerheid moet worden verbeterd. Dit noemt zij met name bij ondernemers, die meer moeten weten waar ze aan toe zijn. Betere toegang tot financiering en betere toegang tot personeel. Daar past ook de filosofie bij dat werken beter netto beloond moet worden. Wie hard werkt mag niet netto minder welvarend uitkomen dan iemand die een uitkering krijgt. Die balans wil de VVD inzetten voor een betere arbeidsmarkt en beter ondernemersklimaat.
GroenLinks PvdA: Samen Kan Het
GroenLinks PvdA wil ‘samenwerken aan een betere toekomst’. Ze ziet een duidelijke plek voor vakbonden en voor meer zeggenschap van werknemers. Er moeten betere regels komen voor arbeidsmigranten. In alles zoekt de partij naar een betere bestaanszekerheid voor werkenden. De balans tussen praktische banen en theoretische banen moeten worden hersteld. En er moeten basisbanen komen voor degenen die geen baan kunnen vinden. Vermogen wordt zwaarder belast, kijk maar naar het plan om de verhuur van woningen zwaarder te belasten. De belasting op vermogen moet omhoog. Er moet meer geld naar de zorg stromen en iedereen moet kunnen sporten of naar de dokter kunnen gaan. Er is de focus op goed onderwijs voor iedereen en gratis kinderopvang voor iedereen. Verder heeft de partij zicht op een Nationale Jeugdstrategie: speciale plannen om de jeugd vooruit te helpen.
Het CDA: Recht doen.
Het CDA staat bekend als de gezinspartij. Dat beeld wordt bevestigd. De partij noemt nadrukkelijk gemeenschapszin en verenigingsleven als belangrijke pijlers. In financiële zin valt op dat zij naar een eerlijker belastingsysteem wil, waarmee de inkomens ‘beter’ verdeeld worden en waarbij het verschil bruto en netto voor burgers weer te begrijpen valt. Eenvoud dus. Het CDA ziet als mogelijke oplossing voor de woningschaarste het bouwen van een miljoen woningen tot 2030, waarbij corporaties zouden moeten gaan bouwen zonder dat zij daar zelf aan verdienen. En, jongeren zouden moeten kunnen sparen voor een eigen woning met een hogere rente bij de bank. Allemaal maatregelen en ideeën die erop gericht zijn om wonen betaalbaarder te maken.
D66: Nieuwe energie voor Nederland
D66 focust op werk. Er moet minder verschil in belasting komen tussen mensen in loondienst en ondernemers. Dat betekent voor ondernemers dat hun bedrijfswinsten zwaarder belast zullen gaan worden. Verder wil D66 het werkelijke rendement op vermogen belasten, maar ook de rijken extra aanpakken. Miljonairs moeten meer belasting gaan betalen, zowel voor vermogen dat zij privé hebben als vermogen dat in hun bedrijf of BV zit. En, opmerkelijk, D66 wil ook de erfbelasting moderniseren. Niet langer moet bepalend zijn van wie je erft. Op dit moment betaal je als verkrijger minder belasting als je erft van je ouders en veel meer als je van een oom of tante erft. Dat moet op de schop. D66 wil dat allemaal gelijkschakelen, maar wil meer belasting heffen als je veel krijgt. Verder wil de partij af van de toeslagen en moet iedereen een basisbedrag krijgen plus een jaarlijks klimaatbonus van 250 euro.
SGP: Woord houden
De SGP richt zich sterk op het gezin als hoeksteen van de samenleving. In dat kader wil zij abortussen en euthanasie zoveel mogelijk beperken, wil ‘bescherming van het leven’, wat ook gestalte krijgt in meer suïcidepreventie. In financiële zin wil de SGP het belasting- en toeslagensysteem veranderen. Toeslagen moeten zoveel mogelijk worden afgeschaft en de inkomstenbelasting moet niet langer individueel worden geheven maar per huishouden. De SGP wil investeren in de betaalbaarheid van woningen, o.a. voor starters. En wil aantrekkelijke investeringsregelingen voor ondernemers. In concreto worden maatregelen genoemd voor boeren en vissers. Verder moet onderwijs betaalbaarder worden.
SP: Nu de mensen
De SP richt zich nadrukkelijk op de zorg voor de mens. Er moet een Nationaal Zorgfonds komen, om de wildgroei aan zorgpolissen en zorgverzekeraars tegen te gaan, waardoor zorg in kwaliteit kan toenemen en er geen wachtlijsten meer zijn. Ook de ontwikkeling van medicijnen moet in een apart fonds, om de macht van de farmaceutische industrie aan te pakken. Qua werk wil de SP werknemers meer zeggenschap geven en ook economisch dichter bij de aandeelhouders brengen. Medezeggenschap en winstparticipatie zijn daarbij sleutelwoorden. Verder wil de partij de inkomstenbelasting verlagen voor inkomens tot modaal en daarboven verhogen. Ze wil de hypotheekrenteaftrek handhaven tot het niveau van de Nationale Hypotheekgarantie (405.000 euro) en daarboven afschaffen. Op vermogen moet een miljonairsbelasting komen. De SP heeft geen geloof in de nieuwe Pensioenwet en wil deze terugdraaien. Bovendien moet de AOW-leeftijd terug naar 65, maar moeten AOW-ers wel het recht krijgen om te blijven doorwerken als ze dat willen. En, de euro moet worden afgeschaft en moet plaatsmaken voor een andere munt/samenwerking, tussen een aantal EU-landen.
CU: Nieuwe verbondenheid
De ChristenUnie komt met een plan om de inkomstenbelasting grondig te herzien. Niet langer allerlei heffingskortingen en toeslagen zoals nu het geval is. Ook wil zij het effect opheffen dat in sommige gevallen mensen meer gaan werken maar per saldo er niet of nauwelijks wat mee opschieten. Een belangrijk voorstel is de invoering van een verzilverbare basiskorting. De eerste persoon in een huishouden heeft recht op 400 euro per maand en een heel huishouden kan uitkomen op meer dan 1.500 euro per maand. Die dus ook gewoon uitgekeerd kan worden. In feite creëert CU hiermee een soort basisinkomen voor iedereen. Verder besteedt de CU veel aandacht aan schuldenproblematiek, het voorkomen ervan, maar ook het bestrijden van bestaande schulden (door bijvoorbeeld een maximum aan incassokosten te willen en deurwaarders anders te laten belonen).
Partij voor de Dieren: Een wereld te herwinnen
De Partij voor de Dieren besteedt veel aandacht aan welzijn, zowel het welzijn van dieren als dat van mensen. De partij wil voor mensen met een laag inkomen en/of klein vermogen allerlei gelden beschikbaar stellen: het afschaffen van de erfbelasting voor kleine vermogens, het verlagen van het lage tarief inkomstenbelasting en het verhogen van de vrijstelling van box 3 van de inkomstenbelasting. Dit bekostigt zij o.a. door het hoge tarief in de inkomstenbelasting te verhogen en bijvoorbeeld het tarief van box 3 in te stellen van 1% over het vermogen tot 500.000, oplopend tot 5% voor vermogens boven 5 miljoen. Ook pleit zij voor de invoering van een vorm van basisinkomen en wil zij een pilot hiervoor.
PVV: Nederlanders weer op 1
De PVV wil de BTW op de dagelijkse boodschappen terugbrengen van 9% naar 0%. De partij noemt zich ‘rechts sociaal’ en dit komt o.a. naar voren in het willen verhogen van het minimum loon, het verlagen van sociale huren en het verhogen van de huurtoeslag. In de zorg wil zij de zorgpremie verlagen door overwinsten van verzekeraars af te schaffen. Zelfstandigen zonder personeel mogen niet gedwongen worden tot een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering of pensioenvoorziening. Dat is aan hen. En, de nieuwe Wet Toekomst Pensioenen moet worden teruggedraaid.
BoerBurgerBeweging: Van Vertrouwenscrisis naar ‘Noaberstaat’
BBB heeft de ambitie het land opnieuw in te richten volgens het principe van ‘noaberschap’ (Twents voor gemeenschapsstaat, een overheid als een betrokken buurman of buurvrouw, op wie je kunt rekenen). Op financieel vlak wil de BBB de inkomstenbelasting fors aanpakken. Het boxenstelsel moet worden afgeschaft en alles moet op dezelfde manier worden belast. De toeslagen moeten worden afgeschaft. In de vennootschapsbelasting moet een derde schijf erbij komen. Verder wil de partij de kloof tussen werkenden in loondienst en zzp’ers verkleinen. Er moet bijvoorbeeld een arbeidsongeschiktheidsverzekering komen voor alle werkenden in Nederland.
Volt. De rest van je leven speelt zich af in de toekomst
Volt stelt zich nadrukkelijk schrap voor een sterkere Europese Unie, die federaal is ingericht en niet een bonte verzameling van allerlei landsbelangen. In dat kader pleit Volt ook voor een Europese staatsburgerbelasting, waardoor wordt voorkomen dat mensen in het ene land wonen of werken en de voorzieningen van een andere lidstaat gebruiken. Volt wil ook bedrijven onderwerpen aan zo’n belasting. Verder zegt de partij letterlijk een stap te willen zetten in de richting van een basisinkomen voor iedereen. Zij wil alle toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten, vrijstellingen, werkgevers- en werknemerspremies afschaffen om zo tot een eerlijker verdeling van inkomen te komen.
JA21. Nederland weer op de rit
JA21 wil het belastingstelsel aanpassen, meer schijven in de inkomstenbelasting en de eerste 20.000 euro vrijstellen. Dat geeft ruimte om allerlei toeslagen en heffingskortingen af te schaffen. Er moet meer flexibiliteit komen op de woningmarkt. Opsplitsen van woningen moet mogen en de studieschuld moet los gezien worden van de hypotheekaanvraag.
Nieuw Sociaal Contract: Tijd voor herstel
Het NSC van Pieter Omtzigt streeft naar bijvoorbeeld een betaalbare zorgverzekering of betaalbare woningen of lagere belastingtarieven. Er moeten meer betaalbare koopwoningen komen, er moet meer gebouwd worden voor het segment ‘middenhuur’. Ondernemers moeten minder regels over zich heen krijgen, meer toegang krijgen tot non-bancaire financiering maar ook minder last hebben van langdurig zieke werknemers, NSC wil de loondoorbetalingsplicht bij ziekte terugbrengen naar 1 jaar. Pensioen moet individueler en de lage inkomens zouden pensioen ineens moeten kunnen laten uitkeren.
Forum voor Democratie: Programma van Hoop, Optimisme en Herstel!
Het FVD heeft een aantal ingrijpende financiële zaken in haar programma opgenomen, zoals bijvoorbeeld het afschaffen van de schenk- en erfbelasting. Voor ondernemers wil zij de zelfstandigenaftrek verhogen tot 15.000 euro en voor ondernemers met een BV stelt zij voor de grens voor de tweede schijf in de vennootschapsbelasting fors hoger te stellen dan nu het geval is, namelijk op 1 miljoen euro, waardoor ondernemers met een BV veel langer het lage tarief verschuldigd zijn. Voor werkenden zien we andere voordelen: FVD wil een verlaging van de inkomstenbelasting, met een belastingvrij inkomen tot 30.000 euro en daarboven een lage ‘vlaktaks’, een tarief dat hetzelfde blijft hoeveel meer iemand ook verdient. En in de sfeer van pensioenen zou de AOW belastingvrij moeten zijn en ingaan op 65-jarige leeftijd.
Alle highlights op een rij
Als we kijken naar financiële planning dan zijn er diverse aandachtsgebieden die belangrijk zijn: Gezondheid, Relatie, Kinderen, Wonen, Werken, Ondernemen, Vermogen en Pensioen.
FFP heeft per life event een mooi overzicht gemaakt van de verschillende standpunten per partij die financiële planning raken.